Almanya Federal Meclisi, uzun süren müzakerelerin ardından Kendi Kaderini Tayin Hakkı Yasası'nı kabul etti. Bu yasa, trans bireylerin cinsiyet kimliklerini resmi olarak tanıma ve değiştirme sürecini kolaylaştıracak önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. 12 Nisan 2024'te kabul edilen yasa, 1 Kasım 2024 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek.
“Temel taleplerimizden biri”
Kendi Kaderini Tayin Hakkı Yasası'nın kabulü, Bundesverband Trans'dan Kalle Hümpfner tarafından "temel taleplerimizden biri" olarak nitelendirildi. Hümpfner,
"Özerklik yasasının yürürlüğe girmesi bizim temel taleplerimizden biridir. Derneğimizin kurulduğu 2015 yılından bu yana bunun için kampanya yürütüyoruz. Yakında kişinin cinsiyet hanesini değiştirmesinin mümkün olacağı gerçeği cinsiyet çeşitliliğinin eşit olarak tanınması için bir kilometre taşıdır. Transseksüel Yasası olarak adlandırılan yasa 40 yıl sonra nihayet yürürlükten kaldırılıyor. İlk defa trans, inter ve nonbinary bireylerin haklarına ilişkin olarak, öncesinde Federal Anayasa Mahkemesi tarafından disiplin uyarısı yapılmayan proaktif bir yasama çabası söz konusudur. Bu olumlu karşılanmalıdır." dedi.
Kalle Hümpfner değerlendirmesine "Kendi Kaderini Tayin Yasası, bugün kabul edildiği şekliyle, siyasi müzakerelerin ürünüdür. Resmi cinsiyet hanesine ilişkin kendi kaderini tayin hakkını hayata geçiriyor ancak bazı açılardan insan hakları standartlarının gerisinde kalıyor. Özellikle de trans karşıtı söylemleri sürekli körükleyen toplumsal tartışmaların olası artçı etkilerinden endişe duyuyoruz" şeklinde devam etti.
Tartışmalar ve Müzakereler Uzun Sürdü
Yasa üzerindeki tartışmalar ve müzakerelerin uzun sürdüğüne değinen Hümpfner, Aile İlişkileri Komitesi'nde yapılan bir duruşmada uzmanların, hükümet taslağını eleştirerek iyileştirilmesini talep ettiğini belirtti. Özellikle, cinsiyet hanesinin değiştirilmesinin ardından verilerin kolluk kuvvetleri ve güvenlik makamlarına iletilmesini sağlayan tartışmalı Bölüm 13 (5) SBGG-E silindi. Ayrıca, trans ebeveynlik konusunda önceki taslaklardaki kısıtlamalar geri çekilmesine yönelik olan kararları gelişme göstermeyen alanlar olarak değerlendirdi.
Yasa başka alanlarda da gelişme göstermediğine değinen Hümpfner, örneğin yakın akrabaların, akrabalarının önceki cinsiyetlerini veya ilk isimlerini zararlı bir niyetle ifşa etmeleri halinde "ifşa yasağı" olarak adlandırılan muafiyetler kaldırıldığına dikkat çekti. Yasadaki düzenlemelerden özellikle psikiyatrik değerlendirmelerin gizli kapılar ardında uygulanmasına ilişkin endişelerin öne çıktığına değindi ve cinsiyet hanesindeki değişikliklerin bazı durumlarda göz ardı edileceğini belirten düzenlemeler de tartışmalı buldu.
“Yasanın anlamını kelimelerle ifade etmek zor”
Kalle Hümpfner, yasanın kabulü, trans, interseks ve non-binary bireyler için uzun süren bir mücadelenin sonucu olduğunu söyledi ve “Yıllardır bu yasanın çıkmasını bekleyen bireyler için bu yasanın ne anlama geldiğini kelimelerle ifade etmek zor. Nihayet cinsiyet hanelerini muayene olmadan değiştirme fırsatına sahip olmak büyük bir rahatlama. Kendi Kaderini Tayin Yasası'nın yasama süreci, yeni düzenlemeyi bekleyen herkes için olduğu kadar genel olarak queer toplulukları için de duygusal olarak oldukça iniş çıkışlı bir süreçti ve aynı zamanda da bir dayanıklılık testiydi. Geniş sivil toplum ittifakları olmasaydı, dezenformasyon kampanyalarıyla mücadele etmek ve yasayı ileriye taşımak mümkün olmazdı.” dedi.
Kalle Hümpfner sözlerini şöyle sonlandırdı: "Bugün, trans, interseks ve non-binary bireylerin hakları için bizimle birlikte yorulmadan çalışan ve çalışmaya devam edecek olan herkese teşekkür etmek istiyoruz.Ancak, yasanın Federal Konsey'e (Bundesrat) sevk edilmesi gerekiyor. Kendi Kaderini Tayin Hakkı Yasası'nın itiraz gerektirmeyen bir yasa olması nedeniyle, Federal Konsey'e ancak salt çoğunlukla itiraz edilebilir. Ancak, bu ihtimalin düşük olduğu düşünülüyor.”.
İsveç Parlamentosu, Yasal Cinsiyetin Resmi Kayıtlarda Değiştirilmesini Kolaylaştıracak Bir Yasayı Onayladı
Kaosgl.org’da yer alan habere göre İsveç Parlamentosu’da 17 Nisan 2024 tarihinde, hükümet koalisyonu içinden gelen eleştirilere rağmen, insanların yasal cinsiyetlerini değiştirmelerini kolaylaştıracak bir yasayı kabul etti.
Kabul edilen yasayla birlikte yasal cinsiyeti değiştirme yaşı 18'den 16'ya inerken, yasa 94’e karşı 234 oy ile kabul edildi. Söz konusu yasanın Temmuz 2025’te yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Önümüzdeki yıl yürürlüğe girecek olan bu yasaya göre, Ulusal Sağlık ve Refah Kurulu'nun onayının yanı sıra bir doktor veya psikologla yapılacak kısa bir görüşme ve ebeveynlerin onayı, yasal cinsiyetin değiştirilmesi için yeterli olacak.
