2024 senesi Onur Ayı Etkinlikleri ve Onur Yürüyüşleri, bu yıl da LGBTİ+ların hak mücadelesini ülkenin dört bir yanında tekrar ve tekrar yükselttiği, mücadele pratiklerinin yaratıcılığı ile birlikte her yasağa baş kaldırdığı ve alternatif ürettiği bir yıl oldu. İşte 2024’te basına yansıyan Onur Yürüyüşleri:
31 Mayıs 2024 / 12. ODTÜ Onur Yürüyüşü
Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nde (ODTÜ) 12. Onur Yürüyüşü gerçekleşti. Gökkuşağı bayrakları taşıyan öğrenciler, matematik bölümünden kimya bölümüne yürüdü.
Yürüyüş sonrası yapılan açıklamada, LGBTİ+'ların çalışma, barınma, giyinme, beslenme ve yaşama haklarının ellerinden alındığı belirtildi. LGBTİ+'lar, iktidarın kampüslerdeki ayağı olan kayyum rektörleri tanımadıklarını vurgulayarak, tüm baskı, işkence ve polis tehditlerine rağmen onur yürüyüşünü gerçekleştirdiklerini belirtti. ODTÜ Rektörü Verşan Kök'ün ODTÜ'ye rektör olamayacağı ve kampüsteki lubunya hareketini sönümlendiremeyeceği kaydedildi. Yürüyüşe müdahale olmadı.
9 Haziran 2024 / 4. Eskişehir Onur Yürüyüşü
9 Haziran 2024'te, Ulus Anıtı önünde yapılması planlanan 4. Eskişehir Onur Yürüyüşü'nde polis müdahalesi yaşandı. Polis, basın açıklaması ve yürüyüş gerçekleşmeden önce 10 LGBTİ+ aktivistini gözaltına aldı. Ulus Anıtı, polis tarafından saatler öncesinden ablukaya alındı ve herhangi bir yasaklama kararı bildirilmedi.
Kitlenin yasaklama kararını görme talebi gözaltı ile yanıtlandı, gazetecilerin çekim yapması engellendi. Gözaltına alınan aktivistler sağlık kontrolü için Yunus Emre Devlet Hastanesi'ne götürüldü, burada avukatları ile görüştürülmediler ve durumu sloganlarla protesto ettiler. Avukat Hasan Çayır, müvekkillerini görmek istediğinde polisten "Görüştürmüyorum, bu benim inisiyatifim" yanıtını aldı. Ayrıca, avukatların aktivistlere su vermesi de engellendi.
12 Haziran 2024 / 3. Ankara Onur Yürüyüşü
Bu yıl #BirAyDeğilHerAy temasıyla Onur Haftası’nı duyuran Ankara Onur Yürüyüşü Komitesi, 12 Haziran’da Ankara’nın farklı noktalarında 3. Ankara Onur Yürüyüşü’nü gerçekleştirdi. “Ne Sokakta Ne Çarkta Yalnız Değilsin Lubunya!” pankartıyla yürüyen lubunyalar, Kolej’den Bülbülderesi’ne, Kızılay’dan Kolej’e birçok sokakta ve caddede farklı gruplar halinde yürüyerek, “Biz bu sokaklarda, bu caddelerde sadece bu ay değil her ay, nefretinize rağmen var oluyoruz!” dedi.
İlk olarak Ankara Barosu’nun önünde basın açıklaması gerçekleştiren Ankara Onur Yürüyüşü Komitesi, yürüyüşleri iptal ettiğini bildirerek basın metnini okudu. Ardından Ankara’nın farklı noktalarında bir araya gelen LGBTİ+lar, ilk olarak Kolej’den Kızılay’a yürüyerek, Çankaya Belediyesi’nin karşısında açıklama yaptı. Polis tarafından ablukaya alınan LGBTİ+lar, “Lubunyanın Onuru, İşkenceyi Yenecek!”, “Susma Haykır, Lubunlar Vardır!” sloganları attı.
Kızılay’da ablukaya alınan LGBTİ+lar dağılırken, Kolej’den Bülbülderesi’ne yürüyen lubunyalar ise trans ve gökkuşağı bayraklarıyla yürüyerek, sloganlar atarak Ankara sokaklarını şanlattı. Esat’a doğru yürüyüşe devam eden lubunyalara sokaktan ve evlerinde balkona çıkan insanlardan alkışlı destek geldi. Eskişehir’de gerçekleştirilen onur yürüyüşünde polisin orantısız şiddetini kınayan ve Eskişehir’deki LGBTİ+lara selam gönderen lubunyalar, yürüyüşün devamında basın metnini okuyarak sloganlarla zıpladıktan sonra, birbirlerine sarılarak yürüyüşü sonlandırdı. Gruplar şeklinde dağılarak yürüyen lubunyalar, Bülbülderesi’nden aşağı yürürken, Kolej’den Bülbülderesi’ne basın metnini okuyarak yürüyen diğer grupla bir araya gelerek, basın metnini tekrardan okudu. “Ankara’nın bütün sokakları bizimdir diyoruz!” diyen lubunyalar “Nefrete İnat, Yaşasın Hayat!” sloganları attı. Çevreden geçen arabalar korna çalarak lubunyalara destek verirken, lubunyalar basın metninin tekrardan okunmasının ardından olaysız bir şekilde dağıldı.
23 Haziran 2024 / 10. Trans Pride Onur Yürüyüşü
10. Trans Onur Yürüyüşü, 23 Haziran Pazar günü İstanbul’un farklı ilçe ve semtlerinde “Faili Devlet” temasıyla gerçekleşti. Komite, Boğaziçi Köprüsü’ne lazerle “Cesaretim aklını zorladı mı? Suskun değil, sokaktayız” yazdı. Valilik, Trans Onur Yürüyüşü öncesi Taksim ve Şişhane metro istasyonlarını trafiğe kapatarak seyahat özgürlüğünü ihlal ederken, çok sayıda polis ve TOMA Şişli, Beyoğlu ve Kadıköy ilçelerinde sokakları ablukaya aldı.
Komite, gerçekleştirdiği açıklamada 2 kişinin gözaltına alındığını duyurdu. LGBTİ+ hakları aktivistleri, Okmeydanı Köprüsü’ne ve Mecidiyeköy metrobüs durağına trans bayrağı astı ve şehrin farklı ilçelerinde basın açıklamasını okudu. Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) İstanbul Milletvekilleri Özgül Saki ve Kezban Konukçu da 10.Trans Onur Yürüyüşü’nde Haliç’teki Atatürk Köprüsü’ne trans bayrağı astı.
29 Haziran 2024 / 12. İzmir Onur Yürüyüşü
12. İzmir LGBTİ+ Onur Yürüyüşü bu yıl ‘’Yer var mı?’’ temasıyla gerçekleştirildi. Komite, etkinlikleri “İzmir’den sesimizi yükselteceğimiz Onur Haftasına seni de bekliyoruz lubunya” diyerek duyurdu. Hafta boyu planlanan etkinlikler gerçekleştirilirken, 12. İzmir Onur Haftası Komitesi 30 Haziran saat 18.30’da Kıbrıs Şehitleri Caddesi’nde yapılacağı duyurulan yürüyüşü, 29 Haziran’da gerçekleştirdiklerini sosyal medya hesaplarından duyurdu. “Bizi sıkıştırdığınız gettolardan taşıyoruz, tüm kenti alacağız.” pankartı arkasında yürüyen LGBTİ+lar, 12. İzmir Onur Haftası’nda onur yürüyüşü ile birlikte İzmir’i şanlattı.
30 Haziran 2024 / 32. İstanbul Onur Yürüyüşü
Tüm yasak ve engellemelere rağmen 32. İstanbul Onur Yürüyüşü 30 Haziran 2024’te gerçekleşti. İstanbul Onur Haftası Komitesi, “Biz gerekirse taşı deler, zamanı büker, yine birbirimizi gülüşlerimizde buluruz” dedi.
İstanbul Valiliği, yürüyüş günü erken saatlerde Taksim ve İstiklâl Caddesi bölgesinde yasak kararı aldı ve İstanbul LGBTİ+ Onur Haftası Komitesi'ni "çeşitli illegal gruplar" olarak nitelendirdi. Ancak, LGBTİ+'lar tüm yasaklara ve engellemelere rağmen yürüyüşü Bağdat Caddesi’nde gerçekleştirdi.
Yürüyüşe Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), Sosyal Politika, Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği (SPoD), Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA), Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) ve Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) İstanbul Şubeleri de katıldı.
32. İstanbul Onur Haftası Komitesi, “Hatırlıyor musun, hatırlıyorum” pankartı açarak, Bağdat Caddesi üzerindeki bir mağazanın önünde basın açıklamasını okudu. Basın açıklamasının ardından yapılan yürüyüş sonrasında LGBTİ+’lar güvenlik gerekçesiyle dağıldı. Polis, ara sokaklarda LGBTİ+’ları aradı. Aralarında 18 yaşın altındakilerin de olduğu 15 kişi gözaltına alındı. Gözaltılar gece geç saatlerde serbest bırakıldı. Komitenin hafta boyunca düzenlediği etkinliklerden 2 tanesi Kadıköy ve Şişli Kaymakamlıkları tarafından yasaklandı.
8 Temmuz 2024 / 10. Mersin Onur Yürüyüşü
BUT10 temasıyla gerçekleşen 10.Mersin Onur Haftası, yasak gelmeden çeşitli etkinlikler ve örgütlenme faaliyetleriyle coşkuyla kutlandı. Mersin Onur haftası 10. yılında ülkenin dört bir yanında onur haftalarını yasaklayan Valilik ve Kaymakamlık yasaklarını hatırlatarak on yılın birikimine ve lubunyaların, lubunyalığın yasaklanamayacağını belirterek Onur Haftasını başlattı.
Mersin Onur Haftası Komitesi, basın açıklamasında lubunyalara selam göndererek varoluş mücadelesini sürdüren herkese teşekkür etti. Komite, Onur Haftası'nın her yıl daha da güçlenerek devam edeceğini vurguladı. Çeşitli etkinlik ve atölyelerle bir araya gelen lubunyalar hepbir ağızdan “BUT10’a basıyoruz” dedi.
14 Temmuz 2024 / 10. Antalya Onur Yürüyüşü
15 güne yayılan Onur Ayı kutlamaları kapsamında Antalya’da feminist, vegan, ekoloji, hayvan ve LGBTİ+ hakları savunucuları bir araya geldi. 14 Temmuz’da Attalos Heykeli önünde 10.Antalya Onur Yürüyüşü’ne polis saldırdı. Polis, yürüyüşün yasadışı olduğunu iddia ederek LGBTİ+ aktivistlerinin Attalos Meydanı'nda basın açıklaması yapmasını engellemeye çalıştı. Polisin engelleme girişimine tepki gösteren LGBTİ+’lar, Anayasal haklarının gasp edildiğini belirtti. Polis; “Benim bu açıklamayı yapmaya hakkım var, Anayasal hakkım” diyen LGBTİ+’lara saldırdı. Polisin saldırısı sonucunda 3’ü avukat 4 kişi gözaltına alındı.
Gözaltılara sosyal medyadan tepkiler geldi. Gözaltına alınan 4 kişi gecenin ilerleyen saatlerinde sağlık kontrollerinin ardından serbest bırakıldı.
