Pembe Hayat LGBTİ+ Dayanışma Derneği, 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında translar ve LGBTİ+lar için olası yasal düzenlemeler hakkında bilgi almak amacıyla, dün (4 Mart) Adalet Bakanlığı’na resmi bir yazı iletti. Dernek, özellikle Türk Ceza Kanunu ve Medeni Kanun’da yapılması öngörülen değişikliklerin translar ve LGBTİ+lar üzerindeki etkilerini anlamak ve kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla bir dizi soru yöneltti.
Basına yansıyan haberlerde, 4. Yargı Reformu kapsamında bazı yasa değişiklikleri üzerinde çalışıldığı iddia edilirken, bu düzenlemelerin translar ve LGBTİ+ların temel haklarına nasıl etki edeceği belirsizliğini koruyor. Pembe Hayat’ın Adalet Bakanlığı’na yönelttiği sorular arasında özellikle Medeni Kanun’un 40. maddesine dair olası değişiklikler, transların hukuki tanınması ve beden bütünlüğü haklarına yönelik düzenlemeler ile Türk Ceza Kanunu’nda translar ve LGBTİ+ları hedef alabilecek potansiyel değişiklikler yer alıyor.
Dernek, TCK 225. maddesinde translar ve LGBTİ+ların kamusal alandaki varlıklarını kriminalize edebilecek ifadelerin eklenip eklenmeyeceğini ve aynı cinsiyetten kişilerin sembolik kutlamalarına yönelik herhangi bir yasaklama planlanıp planlanmadığını da sordu. Ayrıca, Türkiye’nin taraf olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Anayasa Mahkemesi’nin daha önce verdiği hak temelli kararlarla olası düzenlemelerin uyum içinde olup olmadığına dair Bakanlıktan açıklama talep etti.
Pembe Hayat LGBTİ+ Dayanışma Derneği, kamuoyunun bilgilendirilmesi ve translar ile LGBTİ+ların temel haklarını doğrudan etkileyebilecek yasa değişikliklerine dair şeffaflık sağlanması gerektiğini vurgulayarak, Adalet Bakanlığı’ndan resmi bir yanıt beklediğini açıkladı.
Bilgi talebinde yer alan sorular ise şöyle:
“Sayın Yetkili,
Pembe Hayat LGBTİ+ Dayanışma Derneği olarak, Türkiye’de LGBTİ+ bireylerin temel haklarının korunması ve hukuk düzenlemelerinin ayrımcılık içermemesi adına yürütülen çalışmaları yakından takip etmekteyiz. Basında ve çeşitli kaynaklarda, 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi çerçevesinde bazı yasa değişiklikleri üzerinde çalışıldığına dair haberler yer almaktadır. Bu çerçevede, özellikle Türk Ceza Kanunu ve Medeni Kanun’da yapılması öngörülen düzenlemelerin, LGBTİ+ bireylerin hak ve özgürlükleri üzerindeki etkilerini anlamak amacıyla aşağıdaki sorularımıza yanıt talep etmekteyiz.
Söz konusu düzenlemelerin mevcut olup olmadığı, yasal çerçeve içinde nasıl şekillendirileceği ve temel insan hakları ile uyumunun nasıl sağlanacağı konusunda kamuoyunun bilgilendirilmesi önem arz etmektedir. Bu bağlamda, aşağıda sunduğumuz sorularımızın yanıtlanmasını ve ilgili düzenlemeler hakkında açıklama yapılmasını arz ederiz.
- 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi esas alınarak hazırlanmakta olan kanun teklifleri içerisinde LGBTİ+’ların yaşamlarını etkileyebilecek yasal bir düzenleme planlanmakta mıdır?
- Konuyla ilgili Adalet Bakanlığı’nın resmi bir çalışması var mıdır ve kamuoyu açıklaması olacak mıdır?
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı trans bireylerin cinsiyet geçişlerini konu edinen Medeni Kanun 40. maddesiyle ile ilgili herhangi bir değişikliğe gidilecek midir?
- Trans bireylerin hukuki ve tıbbi tanınması konusunda Bakanlığın resmi görüşü nedir?
- Bakanlığınız çalışmaları Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHS) trans bireylerin vücut bütünlüğüne ve cinsiyet kimliklerinin özel yaşam hakkının bir parçası olduğuna yönelik verdiği kararlar ile uyumlu mudur?
- Anayasa Mahkemesi’nin E.2015/79, K.2017/164 sayılı kararıyla verdiği, 20 Mart 2018’de Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Medeni Kanun 40. maddesinde yer alan “üreme yeteneğinden sürekli olarak yoksunluk” şartının kaldırılması kararının aksine bir çalışma planlanıyor mu?
- Olası değişiklikler, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 8. ve 14. maddeleri kapsamında Bakanlığın hukuki değerlendirmesine tabi tutulmuş mudur?
- Türk Ceza Kanunu’nun 225. maddesinde (Hayasızca Hareketler) LGBTİ+ bireylerin kamusal alandaki varlığını ve ifade özgürlüğünü kriminalize edebilecek ifadelerin eklenmesi planlanmakta mıdır?
- Türk Ceza Kanunu’nda trans bireylerin bedenleriyle ilgili verdiği kararın hukuken tanınması ve/ya tanınmayarak cezai yaptırıma tabi tutulmasıyla ilgili bir çalışmanız var mı?
- Aynı cinsiyetteki bireylerin sembolikte olsa nişan, kutlama veya eğlence törenleri düzenlemesine yönelik yasaklama iddiaları hakkında Bakanlığın görüşü nedir?
Yukarıda belirtilen hususların kamuoyu açısından büyük önem taşıdığını ve LGBTİ+ bireylerin temel haklarını doğrudan etkilediğini göz önüne alarak, konuyla ilgili ayrıntılı bir açıklama yapmanızı rica ederiz.
Gereği için bilgilerinize sunar, yanıtlarınızın tarafımıza yazılı olarak iletilmesini rica ederiz.”
